Elżbieta Filipow
18 czerwca 2023 r. o godzinie 12.00 spod Ministerstwa Zdrowia ruszył VII Marsz Żółtej Wstążki #PoGodność, czyli marsz solidarności z osobami doświadczających kryzysów zdrowia psychicznego i ich bliskimi.
Marsz Żółtej Wstążki #PoGodność jest wydarzeniem o spektakularnym znaczeniu – to wyraz wsparcia i bliskości z osobami doświadczającymi kryzysów zdrowia psychicznego w Polsce, ich rodzinami i bliskimi. Jest to także wydarzenie, które daje szansę pokazania wszystkim Polakom, że nie pozostają obojętni na los osób doświadczających problemów psychicznych. Statystyki bezwzględnie wskazują, że jest ich/nas coraz więcej, jeżeli więc nie zostaną podjęte dalsze kroki, będziemy staczać się coraz bardziej po równi pochyłej do coraz większej niemocy psychiatrii.
Okazując swoją solidarność ze sprawą, patronami Marszu zostali w tym roku: były Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak, Angelika Friedrich z Nastoletni Azyl, Katarzyna Grochola, Katarzyna Kasia oraz podróżnik Mateusz Waligóra. Marsz wsparła również Martyna Wojciechowska wraz z Fundacją UNAWEZA. Organizatorami tegorocznego wydarzenia były Fundacja eFkropka, Fundacja Ośrodek Relacje na Rzecz Rozwoju Psychiatrii Dziecięcej, Nastoletni Azyl oraz Kongres Zdrowia Psychiczego.
W tym roku szliśmy po to, aby dać wyraz naszemu nieustającemu wsparciu reformie systemów opieki psychiatrycznej, zwłaszcza psychiatrii dzieci i młodzieży. Siódmy Marsz miał więc dwa główne hasła: „SOS dla psychiatrii dzieci i młodzieży” oraz „Chcemy prawdziwej reformy psychiatrii”, czyli zakończenia programu pilotażowego i wprowadzenia reformy według Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego.
Wystartowaliśmy spod Ministerstwa Zdrowia z apelem do Ministra Zdrowia, w którym przedstawialiśmy swoje postulaty. Domagaliśmy się: ustawowego wprowadzenia reformy według Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego, znacznego zwiększenia nakładów na opiekę psychiatryczną, zwiększenia miejsc rezydenckich przygotowujących do uzyskania specjalizacji z psychiatrii dzieci i młodzieży, wprowadzenia programów profilaktyki zdrowia psychicznego, przygotowania wytycznych do procesu diagnozy, terapii oraz tranzycji młodzieży określającej się jako niebinarna czy transpłciowa, zbudowania stałej współpracy pomiędzy resortami zdrowia, edukacji i pracy w celu zintegrowania działań wspierających procesy leczenia, opierania wszelkich działań Ministerstwa na współczesnej wiedzy naukowej i w oparciu o opinie uznanych autorytetów.
Postulatów nie pozwolono nam zostawić w Ministerstwie, spotkaliśmy się dosłownie i w przenośni z murem milczenia. Potraktowani w sposób typowy dla obecnej władzy, ruszyliśmy dalej. Maszerując, niezrażeni deszczową pogodą, trasą od Ministerstwa Zdrowia do Ministerstwa Edukacji i Nauki skandowaliśmy hasła: „Zdrowie Psychiczne to Zdrowie Publiczne”, „Chodźcie z Nami, Jesteśmy Tacy Sami”, „Asystent Zdrowienia – Godny Zatrudnienia”.
W deszczu dotarliśmy do Ministerstwa Edukacji i Nauki, które odpowiada między innymi, za sytuację dzieci i młodzieży w szkołach. Pomoc szkół jest potrzebna po to, aby wspierać sytuację w polskiej psychiatrii dzieci i młodzieży, a nie zaogniać ją. Jak wiadomo sytuacja psychiatrii dzieci i młodzieży w Polsce jest tragiczna i przeżywa po prostu zapaść. Dane sprzed pandemii, z roku 2019 w porównaniu do 2022 jawnie wskazują, że pacjentów powyżej 13 roku życia jest obecnie o 168 procent więcej, zaś pacjentów do 13 roku życia o 87 procent więcej. Te druzgocące statystyki mówią same za siebie, nie obejdziemy się bez zwiększenia nakładów i reformy psychiatrii młodzieżowej i dziecięcej, ale także współpracy ze strony szkół. Dlatego też wystosowaliśmy apel do Ministra Edukacji i Nauki, w którym domagaliśmy się: natychmiastowej rewizji podstaw programowych w szkołach, psychologa w każdej szkole, wprowadzenia programów profilaktyki zdrowia psychicznego w szkołach opartych na współczesnej, uznanej wiedzy naukowej, ustawowego obowiązku szkolenia nauczycieli w kontekście zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, zbudowania stałej współpracy pomiędzy resortami zdrowia, edukacji i pracy w celu zintegrowania działań wspierających procesy leczenia.
Potrzebujemy przecież szkół przyjaznych, wspierających, wolnych od hejtu. Nie możemy pozwolić na to, żeby tak młode osoby były pozostawiane same sobie, bez opieki i wsparcia. Konieczne jest wprowadzenie do szkół przedmiotów profilaktycznych. Jako uczestniczka Marszu mogę przyznać, że młodzi ludzie biorący udział w tegorocznej edycji zrobili na mnie ogromne wrażenie, ich wypowiedzi były poruszające. Jestem pełna nadziei na to, że ich zaangażowanie przeobrazi wreszcie świadomość i obali mity wokół kryzysów zdrowia psychicznego. Należy odczarować temat zdrowia psychicznego dla lepszej przyszłości nas wszystkich i ci młodzi ludzie to doskonale rozumieją. I takich odpowiedzialnych ludzi właśnie potrzebujemy w naszym kraju.
Jednak to do odpowiadających za decyzje polityczne należą ostateczne kierunki zmian. Ministerstwo Edukacji i Nauki odpowiedziało nam również „murem milczenia”. Odwdzięczyliśmy się, za tak ciepłe przyjęcie, symboliczną, czerwoną kartką. Żółtą kartkę pokazaliśmy w końcu już rok temu.
■
Kwartalnik Psychiatra 41 (2/2023)
Zdjęcia w serwisie: www.stock.chroma.pl, www.123rf.com, archiwa autorów i redakcji
